Επικοινωνία στην υπηρεσία της υποκρισίας

Υπάρχει μια παρεξήγηση. 

Ο Μητσοτάκης δε χάρισε απλώς τις δόσεις των τηλεοπτικών αδειών στους καναλάρχες. Μέσα από αυτή την κίνηση έκανε και κάτι άλλο. Αγόρασε διαφήμιση.

Κα­θο­λι­κή, διαρ­κή και ποι­κι­λό­μορ­φη. Δια­φή­μι­ση για κάθε τι που κάνει η κυ­βέρ­νη­σή του. Ένα μο­νο­μπλόκ ενη­μέ­ρω­σης και ψυ­χα­γω­γί­ας στην υπη­ρε­σία του. Δεν είναι κι άσχη­μο. Εξα­φα­νί­ζε­ται ο ελέ­φα­ντας από το δω­μά­τιο με ευ­κο­λία. Τι θα γίνει όμως αν αρ­χί­σει να μι­κραί­νει το δω­μά­τιο; Αν το πρό­βλη­μα δεν είναι ο ελέ­φα­ντας, αλλά οι τοί­χοι που τον πνί­γουν;

Οι όροι των πα­λιών μέσων

Με το ξέ­σπα­σμα της παν­δη­μί­ας το ήδη χει­ρα­γω­γού­με­νο τοπίο των συ­στη­μι­κών ΜΜΕ επι­δει­νώ­θη­κε. Υπό το βάρος του ξαφ­νι­κού σοκ που προ­κλή­θη­κε στον κόσμο, η επι­βο­λή πο­λι­τι­κών που υπό άλλες συν­θή­κες θα έμοια­ζε αδύ­να­τη, πλέον έγινε παι­χνι­δά­κι. Παι­χνι­δά­κι με εξα­σφα­λι­σμέ­νη συ­ναί­νε­ση και απο­δο­χή σε με­γά­λο βαθμό. Η κοι­νω­νία και οι συλ­λο­γι­κές της εκ­φρά­σεις με­τα­τρά­πη­καν σε ένα άθροι­σμα ατο­μι­κών ευ­θυ­νών. Δεν πρό­κει­ται για κα­τα­κερ­μα­τι­σμό όμως. Πρό­κει­ται για πολ­το­ποί­η­ση, χυ­μα­δο­ποί­η­ση και προ­σπά­θεια ποι­νι­κο­ποί­η­σης της πο­λι­τι­κής. Της αντί­λη­ψης ότι σε κάθε κρίση υπάρ­χουν αντι­κρουό­με­να συμ­φέ­ρο­ντα για την επί­λυ­σή της και όχι εθνι­κές ομο­ψυ­χί­ες και ενό­τη­τες. Αυτό φά­νη­κε ξε­κά­θα­ρα στο πως από εκεί που η Μα­ρέ­βα Μη­τσο­τά­κη πριν λίγες ημέ­ρες μας κα­λού­σε να βγού­με στα μπαλ­κό­νια για να χει­ρο­κρο­τή­σου­με τους για­τρούς, χθες ο σύ­ζυ­γός της τους έστει­λε τους μπά­τσους επει­δή τόλ­μη­σαν να διεκ­δι­κή­σουν τα στοι­χειώ­δη.

Ένας ολό­κλη­ρος μη­χα­νι­σμός θε­ο­ποί­η­σης, αγιο­ποί­η­σης και άκρι­του μεσ­σια­νι­σμού έχει στη­θεί πάνω στο φόβο και την αγω­νία του κό­σμου. Φτιά­χνουν μόνοι τους τα πορ­τρέ­τα τους και μας τα σερ­βί­ρουν μέσα από τα κα­λο­πλη­ρω­μέ­να κα­νά­λια τους. Μετά το λι­βά­νι­σμα στον κύριο Τσιό­δρα το οποίο απέ­φε­ρε απο­τε­λέ­σμα­τα η συ­νέ­χεια ήταν δε­δο­μέ­νη. Ρε­πορ­τάζ κάθε εί­δους ξε­δι­πλώ­νουν πλέον τις χάρες και τις αρε­τές του Χαρ­δα­λιά. Ο Χαρ­δα­λιάς δεν είναι μόνο Υφυ­πουρ­γός Πο­λι­τι­κής Προ­στα­σί­ας και Δια­χεί­ρι­σης Κρί­σε­ων. Είναι το νέο «sex symbol» που λα­τρεύ­ουν οι γυ­ναί­κες, είναι ο «επι­τυ­χη­μέ­νος αθλη­τι­κός πα­ρά­γο­ντας» που λα­τρεύ­ουν οι άντρες, είναι ο «κο­ρυ­φαί­ος πα­λαί­μα­χος δή­μαρ­χος» που λα­τρεύ­ουν οι δη­μό­τες του Βύ­ρω­να. Είναι πλέον ο Υφυ­πουρ­γός που πρέ­πει να λα­τρεύ­ου­με όλοι μαζί. Δεν υπάρ­χει κά­ποια εξή­γη­ση γι’ αυτό. Γιατί έτσι. Δεν πε­ρι­μέ­να­με όμως κάτι δια­φο­ρε­τι­κό από μέσα που στο πα­ρελ­θόν έχουν στή­σει ανά­λο­γα πορ­τρέ­τα στον Κα­σι­διά­ρη ή στον Κορ­κο­νέα. Παλιά τους τέχνη κό­σκι­νο.

Ενώ λοι­πόν οι για­τροί, οι νο­ση­λευ­τές, οι τραυ­μα­τιο­φο­ρείς και όλο το υγειο­νο­μι­κό προ­σω­πι­κό κάνει διαρ­κείς εκ­κλή­σεις για ενί­σχυ­ση και στή­ρι­ξη από το κρά­τος, το πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό μπαί­νει δυ­να­μι­κά στο χορό του lifestyle. Ο κυ­βερ­νη­τι­κός εκ­πρό­σω­πος γί­νε­ται θέμα στα κα­νά­λια επει­δή κου­ρεύ­τη­κε μόνος του στο σπίτι του. Δεν είναι τρί­χες το όλο θέμα. Είναι πραγ­μα­τι­κό ρε­πορ­τάζ για το Στέ­λιο Πέτσα. Την ίδια στιγ­μή ιστο­ρι­κές αστι­κές εφη­με­ρί­δες έχουν πρω­το­σέ­λι­δο το πώς περ­νά­ει το 24ωρό του ο πρω­θυ­πουρ­γός. Τι βι­βλία δια­βά­ζει, τι ται­νί­ες βλέ­πει. Θα μπο­ρού­σε άνετα να είναι εξώ­φυλ­λο κά­ποιου κω­στο­που­λι­κού ΚΛΙΚ των ‘90s. Όμως όχι. Είναι εξώ­φυλ­λο ιστο­ρι­κής αστι­κής εφη­με­ρί­δας εν μέσω παν­δη­μί­ας στην Ελ­λά­δα του 2020. Όμως όταν το κρά­τος πλη­ρώ­νει στα χρε­ο­κο­πη­μέ­να κα­νά­λια 11 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ για να προ­βάλ­λουν τα σπο­τά­κια «μέ­νου­με σπίτι», μέχρι και σειρά μπο­ρεί να φτιά­ξουν για χάρη του Μη­τσο­τά­κη. Όχι ένα απλό αφιέ­ρω­μα.

Τα όρια των νέων μέσων

Αυτό που δια­φο­ρο­ποιεί κάπως την κα­τά­στα­ση είναι ότι στην πα­ρού­σα κρίση υπάρ­χουν τα νέα μέσα. Τα social media, τα blogs, τα vlogs, οι κάθε λογής πλατ­φόρ­μες που πα­ρέ­χουν αμ­φί­δρο­μη επι­κοι­νω­νία. Σε αυτά τα μέσα οι χρή­στες έχουν τη δυ­να­τό­τη­τα να πα­ρά­ξουν δικό τους πε­ριε­χό­με­νο, να ανα­πτύ­ξουν δική τους θε­μα­το­λο­γία και να απευ­θυν­θούν σε πα­γκό­σμια ακρο­α­τή­ρια με ένα μόνο κλικ. Το γε­γο­νός ότι ει­δι­κά σε συν­θή­κες απα­γό­ρευ­σης της κυ­κλο­φο­ρί­ας και εγκλει­σμού έχουν προ­κύ­ψει δια­δι­κτυα­κές πρω­το­βου­λί­ες, ομά­δες χρη­στών, online εκ­πο­μπές, εκ­στρα­τεί­ες και κα­μπά­νιες αλ­λη­λεγ­γύ­ης των από κάτω μόνο τυ­χαίο δεν είναι. Όπως τυ­χαία δεν είναι και η ενερ­γο­ποί­η­ση του αστι­κού πο­λι­τι­κού προ­σω­πι­κού στα social media. Το ότι ο Μη­τσο­τά­κης μπο­ρεί να ανε­βά­ζει φω­το­γρα­φί­ες που κάνει τη­λε­διά­σκε­ψη ή ο Τσί­πρας ει­κό­νες που παί­ζει με το σκύλο του, είναι δείγ­μα της επα­γρύ­πνη­σης του πο­λι­τι­κού κό­σμου για τη μέ­ρι­μνα της δια­δι­κτυα­κής ει­κό­νας του. Αυτό όμως δε συ­νε­πά­γε­ται αυ­το­μά­τως ούτε εκ­δη­μο­κρα­τι­σμό, ούτε αντι­κα­τά­στα­ση της πα­ρα­δο­σια­κής δη­μό­σιας σφαί­ρας από μια ολο­κλη­ρω­τι­κά νέα.

Πα­ρό­τι οι δια­δι­κτυα­κές πλατ­φόρ­μες πα­ρέ­χουν τη δυ­να­τό­τη­τα δια­μόρ­φω­σης επι­μέ­ρους αυ­τό­νο­μων δη­μό­σιων σφαι­ρών, δεν μπο­ρεί να υπο­τι­μη­θεί το γε­γο­νός ότι και η επι­κοι­νω­νία στο δια­δί­κτυο δια­πνέ­ε­ται από τις υπάρ­χου­σες σχέ­σεις εξου­σί­ας που υπάρ­χουν στην κοι­νω­νία. Ο εκ­δη­μο­κρα­τι­σμός της δη­μο­σιό­τη­τας δεν είναι ζή­τη­μα τε­χνι­κό αλλά πρω­τί­στως πο­λι­τι­κό, οι­κο­νο­μι­κό, κοι­νω­νι­κό και εν τέλει πο­λι­τι­στι­κό. Προ­έ­χουν οι μάχες στην πραγ­μα­τι­κή κοι­νω­νία. Στην πραγ­μα­τι­κή ζωή. Οι πραγ­μα­τι­κές τα­ξι­κές σχέ­σεις είναι αυτές που απο­κτούν επι­κοι­νω­νια­κές προ­ε­κτά­σεις και όχι το αντί­στρο­φο. Αυτός είναι ο λόγος που η χει­ρα­φέ­τη­ση δεν είναι ο δια­δι­κτυα­κός λόγος αυ­τού­σιος. Είναι η πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή προ­έ­λευ­ση του εκά­στο­τε λόγου είτε στα παλιά μο­νό­δρο­μα μέσα (εφη­με­ρί­δα, ρα­διό­φω­νο, τη­λε­ό­ρα­ση), είτε στα νέα αμ­φί­δρο­μα μέσα. Είναι το να ανα­τρέ­ψου­με τις κα­τα­πιε­στι­κές σχέ­σεις που υπάρ­χουν στην πραγ­μα­τι­κή κοι­νω­νία και όχι στην κοι­νω­νία της με­τα-αλή­θειας, στην ει­κο­νι­κή ανα­πα­ρά­στα­ση μιας ζωής που θέ­λουν να μας κά­νουν να νο­μί­ζου­με ότι ζούμε.

Απέ­να­ντι στην επι­κοι­νω­νία που δρα στην υπη­ρε­σία της υπο­κρι­σί­ας, πρέ­πει να επι­κοι­νω­νή­σου­με την ανα­γκαιό­τη­τα των δικών μας αγώ­νων. Την υπε­ρά­σπι­ση των δικών μας αι­τη­μά­των. Οι δια­δι­κτυα­κές κα­μπά­νιες των συλ­λο­γι­κο­τή­των και των ορ­γα­νώ­σε­ων του κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς αυτά τα αι­τή­μα­τα και τους αγώ­νες πρέ­πει να προ­ω­θούν. Όπως και τα συλ­λο­γι­κά τους έντυ­πα. Γιατί τις αλ­λα­γές στις αν­θρώ­πι­νες κοι­νω­νί­ες δεν τις φέρ­νουν θε­α­τές, ανα­γνώ­στες και ακρο­α­τές, αλλά ενερ­γά υπο­κεί­με­να. Και αυτό είναι κάτι που δε θα το παί­ξουν ποτέ στα κα­νά­λια τους, όσοι έχου­με απέ­να­ντί μας.

rproject.gr