Τετάρτη 27 Μαΐου 2015

Ανεμο-δαρμένα πάθη

Ιστορικό ανάγνωσμα με μικρούς ήρωες, μικρότητες και άλλες καθόλου φανταστικές περιπέτειες

Δημοσιεύτηκε στην Γαλέρα*
Υπογραφή: Γιώργος Καστρίτης


Κάθε εποχή έχει τους δικούς της ήρωες. Κάποιοι ήρωες πάλι, μεταλλάσσονται προσαρμοζόμενοι στη νέα εποχή. Αυτό συμβαίνει και με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της ιστορίας που θα διαβάσετε παρακάτω, οι οποίοι αφού δημιούργησαν (και ρευστοποίησαν) μια λαμπρή καριέρα ως χάρτινοι ήρωες σε μια άλλη εποχή, εκμεταλλεύονται το λαμπρό αγωνιστικό παρελθόν (των άλλων, αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια) για να κρατηθούν στην εφήμερη επιφάνεια της κοινωνικής και επιχειρηματικής πραγματικότητας.

Ήταν λίγα χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Η μισή Ελλάδα προσπαθούσε να συνέλθει από τις πληγές του πολέμου, ροκανίζοντας τα υπολείμματα του σχεδίου Μάρσαλ, ενώ η άλλη μισή βίωνε διώξεις, εξορίες, φυλακές, προσφυγιά, ακόμα κι εκτελέσεις. Χρόνια καθόλου ηρωικά. Παρόλα αυτά γέννησαν τους ήρωές τους, έστω και στο χαρτί. Ο Γιώργος Θαλάσσης, η Κατερίνα και ο Σπίθας για μια δεκαετία συνάρπαζαν με τις ηρωικές περιπέτειές τους ενάντια στους Γερμανούς καταχτητές μικρούς και μεγαλύτερους. Ήταν η ενσάρκωση ενός καθαρού και άδολου πατριωτισμού, αυτού που είχε ανάγκη ο τόπος για να ξεχάσει τις πληγές του.
Ο εμπνευστής του Μικρού Ήρωα με αυτή την ιστορική περιπέτεια σε συνέχειες, παρασημοφορήθηκε, αναδείχτηκε σε επιφανές μέλος της λογοτεχνικής και δημοσιογραφικής κοινότητας και -το σπουδαιότερο γι’ αυτόν και τους απογόνους του- έστησε μια επιτυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Βλέπετε ο πατριωτισμός, δικός μας ή των άλλων, πραγματικός ή φανταστικός, γίνεται πάντα η κινητήριος δύναμη της Iστορίας.
Χρόνια μετά οι ιστορίες του μικρού ήρωα εκδίδονταν και επανεκδίδονταν, μέχρι που σταμάτησαν πια να τροφοδοτούν με κέρδη τους επίγονους του εμπνευστή τους. Και τότε κατέληξαν συσκευασμένες σε παλέτες να γεμίζουν αποθήκες, πλάι σε άλλες αξέχαστες ιστορικές περιπέτειες (Μπλεκ, Περιπέτεια κ.ά.) που κι αυτές αφού έφεραν για σειρά ετών τα αναμενόμενα κέρδη παρέμειναν σε χιλιάδες αντίτυπα να σκονίζονται για χρόνια, περιμένοντας τους συλλέκτες του μέλλοντος να εκτιμήσουν την αξία τους. Επειδή όμως κάθε προϊόν έχει συγκεκριμένη ανταλλακτική αξία στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, οι συσσωρευμένες αυτές αξίες κατάντησαν να γίνουν τεράστια κόστη, που προστέθηκαν σε άλλα δυσβάσταχτα και αλόγιστα, κι έφτασαν να απειλούν την επιτυχία της επιχειρηματικής εκδοτικής δραστηριότητας που έστησε πριν εξήντα τόσα χρόνια ο εμπνευστής των ιστορικών αναγνωσμάτων.

Τότε κλήθηκαν οι τρεις γνωστοί μικροί ήρωες να επέμβουν και να επιδοθούν σε νέες περιπέτειες. Τι κι αν είχαν στο μεταξύ σκουριάσει και αυτοί και οι αγνές ιδέες τους; Πάντα ο ηρωισμός βρίσκει διέξοδο - τι ηρωισμός θα ήταν άλλωστε αν δεν μπορούσε να επιλύσει τέτοια ευτελή προβλήματα.
Η αλήθεια είναι ότι στο μεταξύ οι τρεις μικροί ήρωες είχαν αποκτήσει ανθρώπινη υπόσταση κι είχαν αλλάξει τρόπο ζωής και συνήθειες.

Ο Γιώργος από μικροήρωας έγινε μεγαλομέτοχος της ηρωικής επιχείρησης και παράλληλα ανέλαβε να σώσει τον κόσμο από την περιβαλλοντική καταστροφή. Από φοιτητής ονειρευόταν εναλλακτικές μορφές ενέργειας, όταν εκεί κατά τις αρχές του ‘70 φοιτούσε στο Πολυτεχνείο, λίγο πριν αρχίσει η εξέγερση των φοιτητών κατά του εσωτερικού καταχτητή. Αυτός είχε αλλού να διοχετεύσει τον ηρωισμό του - έστηνε, πρώτος αυτός, τεράστια πάρκα συλλογής ενέργειας από τον ήλιο, τον αέρα, το νερό. Σχεδόν 50 εταιρείες έστησε για να προωθήσει αυτό του το όνειρο. Δεν ήταν εχθρός του πια ο άξονας, αντίθετα, με Γερμανούς επενδυτές συνεργάζεται για να προωθήσει την (ιδιωτική) παραγωγή εναλλακτικής ενέργειας. Αντί να σαλτάρει στα γερμανικά φορτηγά για να κλέψει προμήθειες και να βοηθήσει τους συμπατριώτες του να μην πεθάνουν από την πείνα, αγόρασε ένα μοντέλο γνωστής γερμανικής μάρκας πολυτελών αυτοκινήτων, που μαζί με τον οδηγό του προσφέρει άνεση μετακίνησης κι ας καίει λίγο καύσιμο (μη εναλλακτικό) παραπάνω. Είπαμε, άλλωστε, ότι η πώληση των παιδικών του περιπετειών σε συνέχειες είχαν δημιουργήσει μια επιτυχημένη επιχείρηση, η οποία είχε την ικανότητα να πληρώνει αυτοκίνητα με οδηγούς, αλλά και άλλες μικρές ή μεγαλύτερες πολυτέλειες: όπως ένα διόλου ευκαταφρόνητο σκάφος  για να πλέει στα πέλαγα (μην ξεχνάμε ότι το ηρωικό του όνομα είναι Θαλάσσης), ένα ιδιόκτητο ελικόπτερο για να δαμάζει τους ανέμους (Ανεμοδάρτης γαρ το όνομά του). Στον ελεύθερο χρόνο του, δίνει διαλέξεις για την προώθηση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, συμμετέχει σε διάφορα πολιτικά και επιχειρηματικά φόρα και ταξίδια και σεμνύνεται όταν διαβάζει τίτλους στις εφημερίδες των συναδέλφων του εκδοτών που τον αποκαλούν «μικρό ήρωα των ΑΠΕ».

Η μικρή Κατερίνα, μεγάλωσε και εκπλήρωσε το δικό της όνειρο: παντρεύτηκε τον μικρό της ήρωα, κι ανέβηκε (αξιοκρατικά) τα σκαλοπάτια της ιεραρχίας στην ιστορική επιχείρηση. Έκτοτε επιδόθηκε στον αυτοθαυμασμό και την εκθείαση των προσόντων της, τα οποία είναι αλήθεια ότι αποδείχτηκαν πηγή έμπνευσης. Έβγαλε περιοδικό με το όνομά της, το οποίο για χρόνια ενέπνεε χιλιάδες νέα κορίτσια (οι φήμες ότι το όνομα του περιοδικού ανήκει στην πεθερά της είναι παντελώς ανυπόστατες και στοχεύουν να στραπατσάρουν το ηρωικό ιστορικό παρελθόν της). Άρχισε να εντρυφεί στο lifestyle και αποφάσισε να εισχωρήσει στη μεγάλη οικογένεια των εκδοτών-επιχειρηματιών του είδους, πληρώνοντας για αυτό κάθε τίμημα. Είπαμε, η επιτυχία των παλιών ιστοριών αντέχει να χρηματοδοτεί και τα πιο τρελά όνειρα μιας επαρχιωτοπούλας.  Απέκτησε μάλιστα μεταφυσικές και αστρολογικές αναζητήσεις στις οποίες στήριξε την επιλογή των συνεργατών της. Μάλιστα, αυτές τις αναζητήσεις είχε καταφέρει και τις είχε μετατρέψει σε ένα ακόμη προϊόν - μάλλον αποτυχημένο, αλλά δεν πειράζει… Λεφτά υπάρχουν ακόμα. Και, φυσικά, μιμούμενη τον μικρό της ήρωα, απέκτησε κι αυτή προσωπικό οδηγό στο πολυτελές όχημα. Η μόνη διαφορά ότι δείχνει μια προτίμηση σε σκανδιναβικής προέλευσης μοντέλο, όπως και ορισμένες εκδοτικές δραστηριότητες που αναπτύσσει η εταιρεία.

Ο Σπίθας, το αγαθό χοντρό αγόρι, έκανε μια ιστορική υπέρβαση (επιτρέπονται τέτοιες υπερβάσεις στα λογοτεχνήματα), εμφανιζόμενος στον παρόντα χρόνο σε κατιούσα συγγενική και εταιρική σχέση με τους προηγούμενους ήρωες. Αυτός από μικροήρωας εξελίχθηκε σε μικρομέτοχο. Εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται πολλά πράγματα, είναι πάντα πρόθυμος να βοηθήσει το μικρό ήρωα κι ας μην καταλαβαίνει τη μετάλλαξη των δραστηριοτήτων της μικρής αυτής αντιστασιακής ομάδας. Άλλωστε, το μειοψηφικό του ποσοστό δεν του παρέχει και πολλές δυνατότητες κι έτσι αρκείται να οδηγά ένα υπερπολυτελές τζιπ και να γκρινιάζει για τον παραγκωνισμό του. Οι κακές γλώσσες λένε ότι οι σχέσεις του με την πάλαι πότε μικρή ηρωίδα και νυν θεία του είναι κάκιστες, αλλά αυτό δεν μπορεί εύκολα να ελεγχθεί.

Στην παρέα των σύγχρονων ηρώων έχουν προστεθεί και δυο ακόμη ήρωες, τους οποίους δυστυχώς δεν είχε προβλέψει ο εμπνευστής των ηρωικών αναγνωσμάτων. Λογοτεχνική αδεία ας ονομάσουμε τη μια Μικρή Κυρία και τον έτερο ήρωα Αντάρτη. Η Μικρή Κυρία έχει αυτονομηθεί επιχειρησιακά, δοκιμάζοντας τις δυνάμεις της στους αιθέρες (κάποια μεταφυσική εξήγηση υπάρχει σίγουρα για την δραστηριότητα αυτή της μικρής Ανεμοδάρτη) και φιλοδοξεί να διαδεχτεί τον μικρό ήρωα στις επιχειρησιακές του αρμοδιότητες. Ο Αντάρτης, έχει ακόμη αδιευκρίνιστο ρόλο.


Όταν η σύγχρονη αυτή ηρωική ομάδα κλήθηκε να αντιμετωπίσει το δυσεπίλυτο πρόβλημα των συσσωρευμένων χρεών της μέχρι πρότινος επιτυχημένης επιχείρησης, η αλήθεια είναι ότι επήλθε ένας αρχικός εκνευρισμός. Οι απόψεις αλληλοσυγκρουόμενες. Η μικρή κυρία, είχε να επιδείξει τις ικανότητές της αφού κατόρθωσε να δημιουργήσει τάχιστα τη δική της επιχείρηση (η οποία σε χρόνο ρεκόρ έφτασε να συναγωνίζεται την οικογενειακή ιστορική επιχείρηση σε …χρέη). Μάλλον κάποιο λογιστικό λάθος θα υπάρχει, σκέφτηκε, κι ανέβηκε στο προσωπικό της πολυτελές τζιπ (ή το τζετ, θα σας γελάσω) κι έσπευσε να αγοράσει παραθεριστικές μεζονέτες σε κάποιο νησάκι του Αιγαίου.
Το ηρωικό ζεύγος αναζήτησε τη λύση και τη βρήκε: ο κακός σύγχρονος καταχτητής και το δόλιο τραπεζικό σύστημα φταίνε που μας έφεραν την… κρίση. Οπότε, σαν άλλοτε, εντρύφησαν στο ιστορικό ανάγνωσμα της οικογένειας και αποφάνθηκαν: Ο μικρός ήρωας ξέρει μόνο να αγωνίζεται. Κι επειδή κάθε αγώνας απαιτεί θυσίες, ξεκίνησαν να θυσιάζουν (τους… άλλους).
Στην αρχή πέταξαν στην αρένα της αγοράς εργασίας μερικούς από τους επί χρόνια πιστούς τους συνεργάτες. Λυπήθηκαν πραγματικά, και γι αυτό τους υποσχέθηκαν ότι όταν ξανά αποκτήσουν την ελευθερ…, συγνώμη, την κερδοφορία τους, θα τους ξανακαλέσουν στην ομάδα.
Στη συνέχεια καθυστέρησαν να μοιράσουν στους υπόλοιπους συνεργάτες τους το καθημερινό ψωμί. Άλλωστε κι οι ίδιοι στους χαλεπούς καιρούς της κατοχής είχαν περάσει ανείπωτες πείνες.
Αργότερα τους ζήτησαν συμπαράσταση στον αγώνα τους (εδώ ταιριάζει μια παροιμία που έλεγε η μάνα μου όταν ήμουν μικρός: βόηθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω!).
Όμως οι συνεργάτες, θες εμπνεόμενοι από την αγωνιστική δράση (έστω την φανταστική) των μικρών ηρώων, θες έχοντας απωλέσει την ιστορική τους μνήμη και τον πολιτικό τους προσανατολισμό, ξεσηκώθηκαν και απαίτησαν το ψωμί τους (έ… το μισθό τους) στην ώρα του. Και όχι μόνο. Άρχισαν να συζητάνε ότι δεν τηρούνται και τόσο πολύ οι καταχτήσεις που κληροδότησαν οι παλιές γενιές αγωνιστών, οι αμοιβές τους δεν είναι αυτές που περιγράφονται στις συμβάσεις, δεν αμείβονται για τη δουλειά που χρησιμοποιούνται, όσοι καλούνται να αποχωρήσουν απαιτούν αποζημιώσεις, ζητάνε σεβασμό της προσωπικότητάς τους.
Και τότε, αγέρωχος ο μικρός Γιώργος Θαλάσσης, ενθυμούμενος τις (έντυπες) αγωνιστικές του παραδόσεις, είπε το αξεπέραστο: όποιος δεν αντέχει να φύγει, εμείς θα μείνουμε να αγωνιστούμε. Για να συμπληρώσει η μικρή Κατερίνα, όλο νάζι: «Ξέρετε τι ενοχλητικό είναι να συναντάς κάθε μέρα 120 ανθρώπους να σου ζητάνε λεφτά;».
Αυτοί οι αγνώμονες εκεί, επιμένουν. Οργανώνουν συγκεντρώσεις, συνελεύσεις, βγάζουν ανακοινώσεις, μέχρι και απεργία οργάνωσαν, σπρώχνοντας ούτε ένα, ούτε δυο, αλλά πέντε σωματεία να την κηρύξουν (οι δυσκολίες των σύγχρονων αγώνων). Και τότε η ηρωική Κατερίνα θυμήθηκε την αγωνιστική ιστορία των προγόνων της και τη δική της συνδικαλιστική ιδιότητα (μέλος της Ένωσης Συντακτών, παρακαλώ): συγκέντρωσε λίγους-λίγους τους συνεργάτες της και τους καλούσε να ψηφίσουν ανατρέποντας την απόφαση για απεργία (μάταια όμως).
Οι μεταλλαγμένοι μικροί ήρωες αποφάσισαν να υπερασπιστούν τις εστίες τους (και τα οχήματά τους, τα πλεούμενα και τα πετούμενα, τους ανεμόμυλους και τους ηλιακούς συλλέκτες) με κάθε τρόπο. Ακόμα και ενάντια σε αυτούς που τα κατασκεύασαν. Επειδή οι εποχές έχουν αλλάξει και δεν επιτρέπονται τα συμβατικά όπλα, κατέφυγαν στο νομικό οπλοστάσιο (το οποίο έχουν φροντίσει να ψηφίσουν κάποιοι από τους πολλούς πολιτικούς τους φίλους, τους οποίους στο παρελθόν φρόντισαν να ενισχύσουν). Το σύγχρονο προστατευτικό τείχος που λέγεται άρθρο 99, είναι εκεί για να τους προστατεύσει (από τα χρέη τους).
Οι πιστοί τους, μέχρι χθες, συνεργάτες είχαν άλλη γνώμη: νύχτα στήθηκαν έξω από τα δικαστήρια για να μην χάσουν τα λεφτά τους. Ήταν τόση η αποφασιστικότητά τους (αλλά και τα συμφέροντα που παίζονταν) ώστε η Μικρή Κυρία βιάστηκε να δεχτεί όλα τα αιτήματά τους και να παρέχει τις απαιτούμενες διαβεβαιώσεις.
Ήταν μια έξυπνη τακτική εξοικονόμησης χρόνου, που ανέδειξε για άλλη μια φορά την ανωτερότητα (ή τη μικρότητα; μπερδεύτηκα) των μικροηρώων. Η επόμενη μέρα βρήκε και πάλι απλήρωτους τους συνεργάτες.
Εντωμεταξύ, στον αγώνα εισήλθαν και οι αμέτρητοι πιστωτές, οι οποίοι απαιτούσαν να πληρωθούν άμεσα και μετρητά. Μέχρι και η γνωστή επιχείρηση του κόμματος που δεν επιτρέπει κανένα έλεγχο στα οικονομικά του, όρθωσε το ανάστημά της και αποφάσισε να υπερασπιστεί τους εργαζόμενους και κυρίως να απαιτήσει τα εκατομμύρια των χρεών που της συσσώρευσε η ιστορική οικογένεια των ηρώων.

Οι νέες αυτές περιπέτειες των μικρού ήρωα και της παρέας του βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να έχουν διάρκεια εφάμιλλη των παλαιών. Βλέπετε είναι της μόδας τα σίκουελ. Τώρα αν κατορθώσουν να αναδειχτούν και σε εκδοτική επιτυχία, ίσως μεγαλώσει και τέταρτη γενιά «ηρώων», στις πλάτες των σκληρά εργαζόμενων και αγωνιζόμενων πραγματικών μικρών ηρώων, που συνήθως δεν έχουν την τύχη να δουν τις περιπέτειές τους τυπωμένες…


* σ.σ.: Το κείμενο γράφτηκε πριν από λίγα χρόνια -στην αρχή της λεγόμενης κρίσης- και αφορά έναν επιτυχημένο εκδοτικό (και όχι μόνον) οίκο, με ιστορία στο χώρο που δεν είχε, τελικά, ηρωικό τέλος... Όσοι, όμως, αγωνιστήκαμε, εκείνο τον καιρό θεωρούμε πως οι προσπάθειές μας δεν πήγαν χαμένες, όπως δεν πάει χαμένος κανένας αγώνας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου